Ticaret Bakanlığı geçen yıl ithal edilecek 3,8 milyar eseri denetlerken, teknik düzenlemelere uygun bulmadığı 20,5 milyon esere izin vermedi.
Bakanlıktan alınan bilgiye göre, kullanım alanları ve eseri kullananlar dikkate alınarak belirlenen riskli eserler, Dış Ticarette Risk Bazlı Denetim Sistemi (TAREKS) aracılığıyla ithalatta eser güvenlik kontrolüne tabi tutuluyor.
TAREKS’e 2022 yılında 2,7 milyon başvuru yapılırken, 240 bin başvuru fiilen kontrole yönlendirildi ve 3,8 milyar ithal eser denetlendi. Yapılan kontrol sonucunda 20,5 milyon eser ilgili teknik düzenlemeye uygun bulunmadı ve ithalatına izin verilmedi. Oyuncaklardan tıbbi cihazlara, cep telefonlarından inşaat demirine, ayakkabı ve dokumadan elektrikli ev aletlerine kadar hayatın her kesiminden eser bu kapsamda yer aldı. İthalatçılar daha dikkatli davrandıkça zaman içinde ret oranları da düştü.
İthalatta iş güvenliği kontrolleri ile vatandaşların sağlığı ve güvenliği korunurken, kurallara uyan ve belgelendirme masraflarını üstlenen yerli üreticiler bu işlerin haksız rekabetinden korunmaya çalışılıyor.
İthalat öncesi risk analizi
Denetimlerin risk bazlı olması nedeniyle çalışmalarında net standartlar sağlamış, performans geçmişi iyi olan şirketler yerine riskli şirket ve işlerin kontrollerine ağırlık verilmiştir. Bu kapsamda gerekli analizlerin “risksiz” bulunmasının ardından 2,5 milyon eserin ithalatına izin verildi.
İthalatta her iş denetlenemese de her işin uyması gereken teknik düzenlemeler bulunmaktadır. Bu nedenle ithal edilmek istenen her eserin bu yönetmeliklere uygun olması aranır. İster ithal ister yerli olsun tüm eserler piyasada eser güvenlik kontrolüne tabidir. İthalat yapıldıktan sonra ithalatçının sorumluluğu devam eder. İthalatçılar, piyasada yapılan ürün güvenlik kontrolleri sırasında cezai yaptırımlarla karşılaşabilmektedir.
İthalattaki eser güvenlik kontrolleri de caydırıcılık sağlıyor. Bu yıl daha fazla çalışmanın denetim kapsamına alınması için çalışmalar yapılıyor.
“Made in Turkey” imajını korumak için ihracatta denetim
Aynı dönemde 19 bin başvuru kapsamında 12.5 milyon dolar değerindeki tarım işlerinin de ticari kalite kontrollerinden geçemediği için ithalatına izin verilmedi.
Yurt dışında “made in Turkey” imajının korunması amacıyla ihracatta bazı tarım ürünleri ticari kalite kontrolünden geçirilmektedir. Bu kapsamda 2022 yılında 564 bin ton ihraç edilen tarım eseri denetlendi. 92,4 milyon dolara mal olan 116 bin ton tarım eserinin ihracatına ilgili standartlara uymadığı gerekçesiyle vize verilmedi. ve ülke imajını korumak amacıyla.
